وبلاگ تخصصی مهندسی معماری و طراحی فضای سبزlandscape-design | ||||||
|
طراحی باغ ایرانی را می توان در اصول زیر خلاصه نمود: الف ) سلسله مراتب بر اساس این اصل فضاها و عناصر مختلف بر اساس اهمیت، ارزش کارکردی و بسیاری از عوامل دیگر در کنار هم قرار می گیرند. در طراحی اغلب باغ های ایرانی این اصل به خوبی دیده می شود. سلسه مراتب در باغ ها از سردرورودی یا گاهی میدان و آبنمایی در بیرون باغ (جلوخان) شروع و با گذشتن از هشتی و محور اصلی به کوشک باغ می رسد. این اصل را در ارتفاع، رنگ و اندازه عناصر باغ هم میتوان جستجو کرد. ب)تقارن تقارن یکی از اصول طراحی به شمار می رود که در دوران باستان در بسیاری از بناهای عمومی و مذهبی به کار رفته است. اصل تقارن را می توان کامل ترین شکل تعادل به شمار آورد که علاوه بر جنبه های زیبا شناسی از لحاظ ایستایی نیز همواره مورد توجه بوده است. در باغ های ایرانی به وفور از این اصل استفاده شده است. کوشک های ساخته شده متقارن بوده و بر روی محور یا مرکز تقارن واقع اند. اوج قرینه سازی را می توان در محورهای اصلی دید. در محور اصلی حتی درختان، درختچه ها و گل ها نیز قرینه کاشته شده اند. باغ های مستطیلی بسته به مکان قرار گیری کوشک، یک یا دو محور تقارن و پلان های مربع اغلب چهار محور تقارن دارند. ج ) مرکزیت یکی از امور مهم در ترکیب و سازمان دهی عناصر در بسیاری از فضاهای معماری مرکزیت است و غالبا برای تاکید به مهم ترین قسمت مجموعه مورد استفاده قرارمی گیرد. اصل مرکزیت بیشتر در کوشک ها دیده میشود. خصوصا کوشک هایی با طرح هشت بهشت. این اصل در پلان مربع با وجود کوشک در محل تقاطع محور ها، در اوج خود می باشد. د) ریتم به معنی تکرار موزون ساده یا پیچیده یک عنصر یا پدیده در یک اثر هنری است. منظور از تکرار موزون پیچیده، تکرار چند عنصر یا مجموعه به نحوی است که درک روابط و قانونمندی های حاکم بر آنها به مشاهده دقیق و عمیق نیاز دارد. این اصل در مواردی جوابگوی نیاز عملکردی می باشد همچون حجره های یک مدرسه یا کاروانسرا ، وگاهی بر آورده کننده نیاز زیبایی شناختی است از لحاظ بصری منظری ظریف و خوشایند پدید آورد. (سلطان زاده ????) در باغ ایرانی این اصل را می توان در دیواره های حاشیه باغ، دیواره های صفحه بندی حاصل از زمینهای شیب دار و حتی در کفسازی ها مشاهده می شود. ه) استقلال و تشخیص فضاها در معماری ایرانی همه فضاها دارای استقلال و متشخص اند و هیچ فضایی منفی یا مانده از فضای دیگر نیست. این ویژگی که به نظر می رسد گاهی با واقعیت های کارکردی در تعارض باشد از اصول مراعات شده در نمونههای ارزشمند معماری ایران است. درباغ ایرانی نیز همه فضاها اعم از ساخته و ساخته نشده ، از خود هویتی به نمایش می گذارند.بطوریکه حتی فاصله میان دو فضای مستقل، خود عرصه ای کامل به شمار میآیدکه واجد تعریف ، هویت و عملکرد مستقل می باشد. و)تنوع در وحدت، وحدت در تنوع باغ ایرانی در عین وحدت در خطوط کلی، هندسه و مصالح اجرایی، دارای تنوع فضایی بی نظیری است.تنوع فضایی باغ با تعریف فضاهای مستقل از هم از طریق محدودسازی، تنظیم فاصله دید، بهره گیری از اشکال کامل هندسی، طرح کاشت، ترکیب بندی های متفاوت از گونه های گیاهی، کارکردهای فضایی آب، بهره گیری از مصالح و امثال آن نمود پیدا میکند. محورهای اصلی، محورهای فرعی، کرتها، انواع حوض ها و فضاهای ساخته شده با نوع بسیار زیادی که ارائه می دهند نشان از یک نظم و وحدت سازی در کلیت باغ می دهند. ز)طبیعت گرایی و بهره گیری از منظر فرهنگ ایرانی انسان را جدا از طبیعت نمی بیند بلکه او را همراه باسایر عناصر طبیعت و جزء لا ینفک آن و دل سپردن به طبیعت و استفاده از مناظر طبیعی را علاوه بر اینکه پی بردن به آیات و نشانه های خدا می بیند، موجب حظ بصر و نشاط روان آدمی می داند. از این رو معماری و هنر ایران به شدت طبیعت گراست. این اصل در باغ ایرانی سبب بوجود آمدن فضاهای نیمه باز مانند ایوان و کوشک شده است که حد فاصل و پیوند دهنده فضای طبیعت (حیاط یا منظره باغ) و بخش ساخته شده می باشد. وجود فضای دنج و خلوت و پناه بردن به گوشه طبیعت در باغ ایرانی یک قاعده است، در نتیجه باغ ایرانی فضایی عارفانه و شاعرانه برای تامل به شمار می رود. وجود چشم اندازهای عمیق و باز در محورها و مسیرهای اصلی باغ، عدم وجود موانع بصری و هدف دار بودن این مسیرها (رسیدن به فضای ساخته شده یا یک نشانه بصری) بر طبیعت گرایی بیشتر صحه میگذارد. در نهایت ویژگی های مشترک باغ های ایرانی را می توان این گونه بر شمرد - تقسیم باغ غالبا به چهار بخش - استفاده از خطوط راست در طراحی - وجود یک کوشک یا بنا در مرکز یا بلندترین قسمت باغ - استفاده از یک جوی اصلی - استفاده از استخرهای وسیع به عنوان آینه و زیبایی چشم انداز مقابل کوشک - رابط نزدیک با طبیعت - کاشت درخت میوه در قسمت بزرگی از باغ - فقدان فضای سبز بیهوده و ... منبع:پایان نامه کارشناسی ارشد معماری، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، [ شنبه 89/2/4 ] [ 4:2 عصر ] [ نرگس السادات دهدشتی ]
[ دوشنبه 88/12/17 ] [ 6:11 عصر ] [ نرگس السادات دهدشتی ]
رنگ در بیان حالت یک مکان بسیار موثر است. برگهایی که به رنگ سبز روشن هستند، فضا را با روح و شادتر میسازند، از این جهت محیط و منظرهای بهاری، که رنگ روشنتری دارند، زندهتر به نظر میرسند. رنگهای روشن شادتر و رنگهای تیرهتر غمانگیزند. رنگ در گیاهان از رنگ گلها، میوه، برگ، پوست و شاخهها حاصل میشود. رنگ گلها ممکن است بسیار متفاوت و پویا باشد، اما غالبا این رنگها به صورت ناگهانی بوده و عمر کوتاهی دارند. در بیشتر اوقات سال رنگ گل اهمیتی ندارد. رنگ میوه تضاد جالبی با برگها ایجاد کرده مکمل آنها بوده و به همین دلیل بر کیفیت بصری گیاه برگدار میافزاید. به خصوص وقتی که برگها میریزند و میوهها هنوز بر جای خود باقی میمانند منظره بسیار جالبی را به وجود میآورد. رنگ برگها از روشن تا تیره و از مایه رنگ از سبز مایل به زرد تا سبز مایل به آبی تا برنزی، مسی و بنفش متغیر است. در پاییز مایههای رنگ بسیار متنوعتر بوده و منظر بدیعی را به وجود میآورند. اگرچه مانند رنگ گلها عمر کوتاهی دارند. پوست درخت و شاخههای آن نیز میتوانند رنگهای جالبی را به نمایش بگذارند. آنها در مقایسه با رنگ برگ، میوه و گل ظرافت بیشتری دارند و به این جهت در فصل زمستان اثر بیشتری در رنگ گیاه دارند. اگر بخواهیم گیاهی از نظر بافت فرم، اندازه یا خط مشخص تر باشد، ویژگی آن باید با استفاده از رنگی که با زمینه تضاد دارد برجستهتر شود. خصوصیت دیگر گیاه که بر ادراک تاثیرگذار است بافت گیاه میباشد. منظور از بافت، دانهبندی بصری یعنی همواری یا ناصافی سطح ادراک شده است. بافت گیاه نتیجه اندازه و ویژگی لبه برگ، اندازه شاخهها، پوست درخت، نحوه رشد گیاه و فاصله ببیننده تا آن است. گیاهانی که بافت درشت دارند. گیاهانی هستند که برگهای بزرگ، شاخههای کلفت، سرشاخههای معدود داشته، به صورت آزادانه رشد میکنند. این گیاهان هنگامی که در ترکیب با گیاهانی با بافت متوسط و ریز ظاهر میشوند، بر آنها به عنوان کانونهای دید سود جست. گیاهان دارای بافت درشت به نظر میرسد که به طرف ببیننده جلو آمد، فاصله بین آنها با بیننده کمتر از اندازه واقعی نمایانده میشود. بنابراین نباید در فضاهای کوچک یا تنگ ازآنها استفاده کرد. گیاهانی که دارای بافت ریز هستند، تعداد زیادی برگ نزدیک به یکدیگر دارند. معمولاً به صورت متراکم رشد میکنند و دارای شاخههای متعدد باریک و سرشاخه های نازک و نرم هستند و برای اینکه بهترین تاثیر را داشته باشند باید از نزدیک مشاهده شوند. در فضاهای کوچک، این گیاهان موجب میشوند که فضا بزرگتر از انچه هست به نظر آید. (ماتلاک،1379)انتشارات سازمان پارکها و فضای سبز، تهران.
[ چهارشنبه 88/11/28 ] [ 11:7 صبح ] [ نرگس السادات دهدشتی ]
روش پیشنهادی برای تعیین سرانه فضای سبز، عمدتا به منظور تعیین سرانه فضاهای سبز خاص گذران اوقات فراغت، یعنی پارکها و گردشگاههای سبز شهری، طراحی شده است و سایر فضاهای سبز عمومی مانند فضای سبز میدانها، شبکه راهها، لچکیها و جز اینها را در برنمیگیرد؛ زیرا در یک محیط شهری هر یک از عناصر سبز باید متناسب با عملکردی که بر عهده گرفتهاند، ارزیابی شوند. برای مثال، هر چند ممکن است فضای سبز متعلق به شبکه راهها آثار اکولوژیکی زیست محیطی داشته باشد، ولی عملکرد اصلی آن با شبکه و جریان ترافیک ارتباط مییابد و از همین لحاظ سایر اثرات آن از اهمیت کمتری برخوردار است. بنابراین، برای عناصر سبز شهری نیز همانند سایر کاربریهای شهری باید هویت مستقلی در نظر گرفت.
روش پیشنهادی برای محاسبه سرانه فضای سبز برای محاسبه فضای سبز درون شهری برای شهرهای ایران چهار پارامتر زیر استفاده شده است. 1. متوسط مساحت مورد نیاز برای رشد سالم یک درخت 2. ویژگیهای اقلیم محلی 3. کیفیت محیط زیست 4. تراکم نفر یا اتاق در واحدهای مسکونی [ دوشنبه 88/11/19 ] [ 11:17 صبح ] [ نرگس السادات دهدشتی ]
باغ شیشه ای یا Bottle Garden اصطلاحی است که امروزه برای کشت گیاهان در تنگ های شیشه ای دهان گشاد بکار می رود. اولین بار در زمان ویکتوریا ملکه انگلستان توسط شخصی به نام فاتافیل بکشا مورد استفاده قرار گرفت. این عمل ضمن جالب بودن بسیار سرگرم کننده نیز هست و تنها روشی است که گیاهان آپارتمانی در محیط بسته و در اتمسفر نسبتا ً عاری از آلودگی رشد می نمایند و تقریباً فاقد کلیه مشکلاتی هستند که معمولاً در پرورش گیاهان آپارتمانی با آنها روبه رو هستیم . به عنوان مثال آبیاری از مسائلی است که غالبا موجب عدم موقعیت پرورش گیاهان آپارتمانی در منازل می شود. چنانکه میدانیم کمبود آب موجب پژمردگی و خشک شدن گیاه شده و آب اضافی باعث پوسیدگی ریشه و از بین رفتن گیاه می شود. در صورتی که باغ شیشه ای احتیاج به آبیاری ندارد، چنانکه یک بار آب آن به حال تعادل در آید برای همیشه کافی است. زیرا هوای داخل باغ شیشه ای تقریباً به مقیاس کوچک همان سیکلی را طی می کند که در طبیعت اتفاق می افتد ، ریشه گیاهان رطوبت لازم را از خاک گرفته و آب جذب شده از راه روزنه برگها به صورت بخار پس می دهند. این بخار در قسمت بالای باغ شیشه ای مجدداً متراکم شده و به صورت قطرات ریزی از کناره شیشه راه خود را به داخل خاک می پیماید و این سیکل مرتبا تکرار می گردد. به عبارت دیگر گیاه از آبی که از خاک می گیرد ابر در بالای باغ شیشه ای ایجاد می نماید که تبدیل به باران شده و این باران محیط را آبیاری می کند و آب مورد نیاز گیاه در اختیارش قرار می گیرد.
[ شنبه 88/10/26 ] [ 11:2 صبح ] [ نرگس السادات دهدشتی ]
![]() [ جمعه 88/10/4 ] [ 10:6 عصر ] [ نرگس السادات دهدشتی ]
[ جمعه 88/9/20 ] [ 12:17 عصر ] [ نرگس السادات دهدشتی ]
نظر
بابل نخستین شهر جهانی تاریخ بشریت محسوب می شود و قبل از هر چیز به خاطر سه اثر ساختمانی برجسته، که برای اهل فن و حرفه ی زمان خود جنجال برانگیز محسوب می شدند، یعنی: برای برج بابل، برای دیوارهای عظیم و مستحکم که به دور شهر کشیده شده بود و برای باغهای معلق سمیرامیس، مشهور و معروف شده بود.بنا بر گزارشهای تاریخی موجود، بخت النصر دستورداد باغهای معلق را بسازند.او به تمام سربازان خود دستور داده بود که هنگام لشکر کشی های خود به سرزمینهای دور، هر آنچه را که از گیاهان ناشناخته می دیدند، از ریشه در آورده و با سرعت ، آنها را به بابل ارسال کنند. به ندرت کاروانی پیدا میشد که گیاهی جدید از سرزمین خود نیاورده باشد و به ندرت کشتیهایی پیدا میشدند که یک روئیدنی جدید را از سرزمینهای دوردست نیاورده باشند. به این ترتیب در بابل یک باغ بزرگ رنگارنگ ایجاد شد که نخستین باغ گیاهشناسی جهان به شمار می آمد. این مکان شامل هفت تراس بوده واحتمالاً هر یک از هفت تراس، باغی مخصوص به خود داشته از این رو به باغ بابل کلمه ی جمع «باغهای معلق» اطلاق میشده است. با این وجوداین هفت تراس و تأسیسات مستقل با هم یک مجموعه ی کامل را می ساختند. در لبه ی خارجی هر تراس هزاران گیاه پیچک و بالارونده و آویز روییده بوده ، که تا باغ تراس زیرین خود امتداد می یافتند و به این ترتیب از هفت باغ مجزا یک مجموعه ی کامل میساختند. یک کوه بزرگ سبز با شیب تند با تعداد بیشماری از درختان، پرچینها، بیشه ها و گلها که در مجموع آویزان و یا معلق به نظر می آمدند و از این جهت به این مجموعه ، صفت باغهای « معلق » داده شده است. برده ها به ویژه در تابستان که درجه ی حرارت تا 50 درجه ی سانتی گراد بالا می رفت، بدون وقفه از چاه آب میکشیدند و آب را به داخل کانالهای کوچک متعدد میراندند. از طریق این کانالها آب از بالاترین طبقه ی باغ به تمام شبکه های پایین تر تأسیسات جاری میشد. در تمام طبقات، جویبارها و آبشارهای کوچک جریان داشت؛ درون حوضها و برکه های کوچک ، اردکها و مرغابیها شنا میکردند؛و در حالی که شهر بابل زیر تیغ آفتاب گرم تابستان بود، «باغهای سمیرامیس» فارغ ازمحنت کم آبی و گرما، شکوفا و سبز و خرم بود.
به طور مسلم این آبیاری بخصوص باغ بوده که باغ های بابل را در مقام پرافتخار دوم، در فهرستعجایب هفتگانه ی جهان قرار داد. منبع:www.refah.ir
[ شنبه 88/9/14 ] [ 11:6 عصر ] [ نرگس السادات دهدشتی ]
تولید گیاهان مینیاتوری با توجه به حفظ تناسب اندام آن،نسبت به گیاه اصلی را هنر بو نسای می گویند.تاریخچه بونسای به 2500 سال پیش،زمانی که این هنر توسط راهبان چینی به ژاپنی ها آموزش داده شد بر می گردد. در آن زمان در ژاپن مکتبی از بودائیسم به نام zen پا به عرصه ی ظهور گذاشت.راهبان چینی که موفق شده بودند درختان بونسای تولید کنند،به منظور کسب سود این گیاهان را به عنوان خدا به این مکتب معرفی کردند و کسانی که پیرو این مکتب بودند موقع عبادت پول و جواهرات خود را به پای درختان مینیاتوری می ریختند.پس از گذشت مدتی ژاپنی ها خود موفق به تولید این گیاهان شدند و در این امر از چینی ها سبقت گرفتند به طوری که امروزه ژاپن را منشا تولید بونسای می دانند. بونسای به معنای درخت در گلدان می باشد.در تولید گیاهان بونسای به وسیله ی هرس های شدید و رعایت اصول ویژه با تلفیقی از هنر مجسمه سازی و علم باغبانی درختان را به صورت مینیاتوری در اندازه های 20 تا 70 سانتی متر نگه داری می کنند. از روش های مختلفی برای فرم دهی گیاه بونسای استفاده میشود که در همه ی آنها مبنای کار ،شکل پیر شده ی گونه مورد نظر در محیط طبیعی است. از اعمالی که جهت تولید بونسای انجام می شود می توان به هرس فرم دهی،تعویض گلدان،تهیه ی خاک مناسب با گونه ی گیاهی مورد نظر و کم کردن ریشه ها اشاره کرد. در حال حاضر کشور های زیادی مشغول تولید بونسای می باشند که مهم ترین آنهاعبارتند از :ژاپن،چین و تایوان. تولید تجاری بونسای از زمانی شروع شد که شهر ها گسترش یافتند و انسان ها کم کم از طبیعت فاصله گرفتند به نحوی که دیدن یک درخت غول پیکر (به ویژه از یک گونه ی خاص)برای بشر تبدیل به یک رویا شده بود.از طرفی گل های آپارتمانی نیز به لحاظ آن که فقط جزئی از طبیعت بودند نمی توانستند برای ارضای نیاز های روحی و روانی بشر کافی باشد.در این زمان هنر بونسای پا به عرصه ی وجود گذاشت و توسط این هنر توانستند درختا ن غول پیکر را در گلدان های بزرگ کشت دهند و اندازه ی انها را به نحو معجزه آسایی کوچک کنند و به این ترتیب علاقه مندان به گیاهان توانستند گونه های گیاهی مورد نظر شان را در خانه به راحتی نگه داری کنند. تولید گیاهان بونسای : در تولید گیاهان بونسای سعی می شود از تمام قسمت های گیاه به نحو احسن استفاده شود.اجزای مورد استفاده در تولید گیاه بونسای شامل:ریشه،شاخساره،تنه،برگ،جوانه،گل و میوه است. گیاهان مورد استفاده در بونسای: گیاهان مختلفی در تولید بونسای قرار می گیرند ولی مهم ترین آنها گیاهانی هستند با خصوصیات منحصر به فرد که بتوانند فرم و ساختار بونسای را متعادل نگه دارند.از جمله این گیاهان می توان به گروه های زیر اشاره کرد: 1- گیاهان خزانداری که گل دهی آنها پس از تولید برگ می باشد مانند سیب. 2- گیاهان نیمه خزان دار مانند یاسمن. 3- گیاهانی که در زمان پیری دارای برگ های ریز می باشند مانند شب خسب و لیمونیا. 4- گیاهانی که تولید ریشه ی هوایی می کنند مانند انجیر معابد.
نویسنده:فاطمه شیبانی منبع:مجله ی پیام جهاد کشاورزی (شماره 7) [ یکشنبه 88/7/26 ] [ 11:13 صبح ] [ نرگس السادات دهدشتی ]
|
|||||
[ طراحی : ایران اسکین ] [ Weblog Themes By : iran skin ] |