تولید گیاهان مینیاتوری با توجه به حفظ تناسب اندام آن،نسبت به گیاه اصلی را هنر بو نسای می گویند.تاریخچه بونسای به 2500 سال پیش،زمانی که این هنر توسط راهبان چینی به ژاپنی ها آموزش داده شد بر می گردد.

در آن زمان در ژاپن مکتبی از بودائیسم به نام zen  پا به عرصه ی ظهور گذاشت.راهبان چینی که موفق شده بودند درختان بونسای تولید کنند،به منظور کسب سود این گیاهان را به عنوان خدا به این مکتب معرفی کردند و کسانی که پیرو این مکتب بودند موقع عبادت پول و جواهرات خود را به پای درختان مینیاتوری می ریختند.پس از گذشت مدتی ژاپنی ها خود موفق به تولید این گیاهان شدند و در این امر از چینی ها سبقت گرفتند به طوری که امروزه ژاپن را منشا تولید بونسای می دانند.

بونسای به معنای درخت در گلدان می باشد.در تولید گیاهان بونسای به وسیله ی هرس های شدید و رعایت اصول ویژه با تلفیقی از هنر مجسمه سازی و علم باغبانی درختان را به صورت مینیاتوری در اندازه های 20 تا 70 سانتی متر نگه داری می کنند.

از روش های مختلفی برای فرم دهی گیاه بونسای استفاده میشود که در همه ی آنها مبنای کار ،شکل پیر شده  ی گونه مورد نظر در محیط طبیعی است.

از اعمالی که جهت تولید بونسای انجام می شود می توان به هرس فرم دهی،تعویض گلدان،تهیه ی خاک مناسب  با گونه ی گیاهی مورد نظر  و کم کردن ریشه ها اشاره کرد.

در حال حاضر کشور های زیادی مشغول تولید بونسای می باشند که مهم ترین آنهاعبارتند از :ژاپن،چین و تایوان.

تولید تجاری بونسای از زمانی شروع شد که شهر ها گسترش یافتند و انسان ها کم کم از طبیعت فاصله گرفتند به نحوی که دیدن یک درخت غول پیکر (به ویژه از یک گونه ی خاص)برای بشر تبدیل به یک رویا شده بود.از طرفی گل های آپارتمانی نیز به لحاظ آن که فقط جزئی از طبیعت بودند نمی توانستند برای  ارضای نیاز های  روحی و روانی بشر کافی باشد.در این زمان هنر بونسای پا به عرصه ی وجود گذاشت  و توسط این هنر توانستند  درختا ن غول پیکر را در گلدان های بزرگ کشت دهند و اندازه ی انها را به نحو معجزه آسایی کوچک کنند و به این ترتیب علاقه مندان به گیاهان توانستند گونه های گیاهی مورد نظر شان  را در خانه به راحتی نگه داری کنند.

تولید گیاهان بونسای :

در تولید گیاهان بونسای سعی می شود از تمام قسمت های گیاه به نحو احسن استفاده شود.اجزای مورد استفاده در تولید گیاه بونسای

شامل:ریشه،شاخساره،تنه،برگ،جوانه،گل و میوه است.

گیاهان مورد استفاده در بونسای:

گیاهان مختلفی در تولید بونسای قرار می گیرند ولی مهم ترین آنها گیاهانی هستند با خصوصیات منحصر به فرد که بتوانند فرم و ساختار بونسای را متعادل نگه دارند.از جمله این گیاهان می توان به گروه های زیر اشاره کرد:

1-  گیاهان خزانداری که گل دهی آنها پس از تولید برگ می باشد مانند سیب.

2-  گیاهان نیمه خزان دار مانند یاسمن.

3-  گیاهانی که در زمان پیری دارای برگ های ریز می باشند مانند شب خسب و لیمونیا.

4-  گیاهانی که تولید ریشه ی هوایی می کنند مانند انجیر معابد.

نویسنده:فاطمه شیبانی

منبع:مجله ی پیام جهاد کشاورزی (شماره 7)